Enkonduko en la aŭtomatan daten-prilaboradon

Kodado de datenaj tipoj: Senaranĝaj (senformataj) tekstoj

Senaranĝaj tekstoj, produkteblaj ekzemple per simpla redaktilo, enhavas

• literojn majusklajn kaj minusklajn
• ciferojn
• interpunkciojn
• la stirsimbolojn "nova linio", "reveno" (al la komenco de linio), "tabo" (tabelsalto). UNIX kodas la finon de linio per "nova linio"; DOS/Vindozo kodas ĝin per la kombino "nova linio" + "reveno".

Ne prezenteblas diversaj litergrandecoj kaj -tipoj, grasa, oblikva, kursiva, altigita aŭ malaltigita skribo ktp.
Por kodi la literojn de la baza latina alfabeto, tamen sen specialaj signoj de diversaj lingvoj (ekzemple ä, ö, ü, ß, à, ñ usw.) establiĝis normigita kodo, la American Standard Code for Information Interchange ("Usona norma kodo por inform-interŝanĝo), akronime ASCII (Askio). (Nur kelkaj komputilegoj ankoraŭ uzas alian kodon.) ASCII kodas signojn en la malaltaj 7 bitoj de bajto; la unua bito estas ĉiam 0. Tiel disponeblas 2⁷ = 128 malsamaj kombinoj, nome la bajtoj 0 = 00000000 bis 127 = 01111111. La preseblaj signoj uzas la bajtojn 32 (spaceto) ĝis 126 (~).

Sub la mastruma sistemo UNIX, linion finas la bajto 10, sub DOS/Vindozo la kombino 13-10 (du bajtoj). La dosier-finon sub DOS/Vindozo markas la bajto 26; UNIX simple memoras la precizan longecon de la dosiero kaj tial ne bezonas specialan signon. Vi povas vidi kelkajn ekzemplojn, kaj kompletan liston de ĉiuj preseblaj ASCII-signoj.

Askio kapablas kodi literojn nur el la baza latina alfabeto, sed ne aliajn literojn, ekzemple:

• diakritajn literojn, kie la baza litero estas modifita per iu aldonaĵo, ekzemple ä å ç ĉ ñ ŭ;
• ligaĵojn (ligaturojn), kie pluraj literoj estas kunmetitaj al unu signo, ekzemple Æ œ ß;
• literojn el ne-latinaj alfabetoj, ekzemple la Cirila, Greka, Araba, Tajlanda;
• simbolojn el ne-alfabetaj skriboj (ideogramojn), ekzemple Ĉinajn.

Por reprezenti tiajn simbolojn necesas vastigi Askion. Pri tio parolos la sekva leciono.

Specimenaj demandoj

• Kiu kodo estas plej vaste uzata por kodi la bazan latinan alfabeton?
• Kiom da bitoj uzas la kodo Askio (ASCII)?
• Kiajn literojn Askio ne povas reprezenti?