1.2 Per la ekzamenproceduro estas plue kontrolate, ĉu la kandidato estas ekkoninta en sia fako eblojn kaj malfacilojn de la internacia scienca kunlaboro kaj akirinta sufiĉan kapablon por la internacilingva ĉifaka komunikado.
1.3 La ekzamenado rilatas al kvar niveloj al kiuj estas alordigitaj la sekvaj
latinaj (kaj internacilingvaj) sciencistaj gradoj kaj titoloj:
(1) Baccalaureatus … (bakalaŭro …) – mallonge: Bac. …
(2) Magister … (magistro …) – mallonge: Mag. …
(3) Doctor … (doktoro …) – mallonge: Dr. …
(4) Doctor … habilitatus (doktoro habilita …) – mallonge: Dr. … habil.
En ĉiu okazo la kompletigo „…“ indikas la sekcion, kiu akceptis la
verkaĵon (art. 3.4).
AIS aplikas tiucele la formalajn kriteriojn, kiujn preskribas la Sanmarina
Kadra Universitato-Leĝo por la akiro de la kvar konformaj itallingvaj
sciencistaj gradoj kaj titoloj (Diploma, Laurea, Specializzazione, Dottorato di
Ricerca)
kaj kiujn poste proponis la konferencserio de eŭropaj ministroj pri edukado – komencita en Bologna en 1999 – por kreado de unueca eŭropa altlerneja sistemo por la sciencistaj gradoj kaj titoloj de bakalaŭro, magistro kaj doktoro.
Per aldonaj formalaj kaj enhavaj postuloj AIS celas certigi per siaj internacie kunmetitaj ekzamenkomitatoj la formalan kaj enhavan egalvalorecon kompare al alilingvaj sciencistaj gradoj, titoloj kaj rangoindikoj (precipe de la germana, franca kaj aliaj eŭropaj lingvoregionoj), do la agnoskindecon en la tuta mondo. Per tio AIS intencas kontribui al la evoluigo de internaciaj komparkriterioj kaj al la iama starigo de komunaj postuloj kaj nomoj por titoloj.
1.4 Sur neniu el la kvar nivelŝtupoj AIS asertas la indecon de kandidato havi la koncernan sciencistan gradon kaj titolon, se ne eblis jese respondi kaj al la demando pri la faka nivelo (starigita en art. 1.1), kaj al la demando pri la taŭgeco por la internacia faka kunlaborado. Tiel la du postulitaj kvalitoj ne povas anstataŭi unu la alian. Nur se ambaŭ postuloj estas sufiĉe plenumitaj, eblas havigi ekzamenateston, kiu resumas la rezulton per frakciforma noto inter 0 kaj 1 tiel, ke 6/10 signifas la minimumon necesan por la sukceso en la ekzameno.
1.5 Aplikendas kiel kriterioj la samaj ekzamenpostuloj, sendepende de tio, ĉu
la aspirata sciencista grado kaj titolo estu – surbaze de la pozitiva
ekzamenrezulto – agnoskota originale (originalekzameno, originalagnosko), aŭ
ĉu ĝi sendepende de AIS estis jam donita kaj nun – kunkonsiderante kromajn,
ĉe AIS plenumitajn laborojn – estu agnoskota en normigita internacia formo
(reekzameno, adapta adopto).
2.2 Ligitaj al la agnosko de unu el la sciencistaj gradoj kaj titoloj fare de
AIS (ĉu per originalekzameno, ĉu per reekzameno) estas la aligo al la
neformala Internacia Scienca Kolegio (ISK) de AIS (RD 1.3)
kaj la uzadrajto de la sciencista grado kaj titolo
kadre de la Akademio, sed ne aŭtomate jam pliaj rajtoj. Tamen, la havigo de
sciencista grado estas kondiĉero por diversaj rajtoj kaj roloj kadre de AIS.
La kondiĉoj por la akiro de rango kaj funkcititoloj kadre de AIS estas difinitaj
per la statuto, la statutapendicio kaj la alvokoregularo. El RD 5.3
precipe sekvas, ke la agnosko de la sciencista grado kaj titolo
„Doctor … habilitatus“ ne inkluzivas la havigon de la instrurajto (venia
legendi). La proceduro kondukanta al la instrurajto estas mallongigebla per la
habilitdoktoriĝo kaj difinita en
ĉapitro XI.
[RD 1.3,
5.3]
2.3 Se pro elstaraj meritoj estas agnoskita unu el la titoloj honorkaŭze (kun
la aldono „honoris causa“), tiam ne okazas la ekzameno.
Detalojn preskribas
ĉapitro IX.
3.2 3.2 Antaŭ ol anonci sin al fina ekzameno por originala akirado de bakalaŭra aŭ magistra grado, la kandidato devas esti plenuminta la postulojn de studadplano jam oficialigita ĉe AIS. Se kandidato volas bakalaŭriĝi aŭ magistriĝi en fako, por kiu ankoraŭ ne ekzistas koncerna studadplano, li rajtas studi laŭ plano, kiu estas proponita de fake kompetenta docento de AIS, kiu rajtas esti patrono de la koncerna studfina verkaĵo, kaj akceptita de la klerigofico kaj de la dekano de la sekcio, en kiu la kandidato aspiras ricevi sciencistan gradon. Neniam estas akceptebla studadplano, kiu ne plenumas la studadamplekson postulitan de la regularo pri instruado kaj studado.
3.3 [forstrekita]
3.4 La sciencista grado kaj titolo agnoskita estas fake precizigita per la
indiko de la sekcio, kiu flegas la elektitan kernfakon (aŭ la elektitan kernon
de la fakgrupo elektita kiel kernfako), nome al la sekcio
1 (kibernetiko) per „scientiarum cyberneticarum“ („pri
kibernetiko“) – mallonge: sc.cyb.
2 (humanistiko) per „scientiarum humanarum“ („pri
humanistiko“) – mallonge: sc.hum.
3 (strukturscienco) per „scientiarum structuralium“ („pri
struktursciencoj“) – mallonge: sc.strct.
4 (filozofio) per „scientiarum philosophicarum“ („pri
filozofio“) – mallonge: sc.phil.
5 (natursciencoj) per „scientiarum naturalium“ („pri
natursciencoj“) – mallonge: sc.nat.
6 (morfosciencoj) per „scientiarum morphologicarum“ („pri
morfosciencoj“) – mallonge sc.morph.
La kvinlingva dokumento kaj la same kvinlingva ekzamenatesto sciigas la
kernfakon internacilingve.
4.2 ĉi tiu ekzamenregularo ekvalidis laŭ AS 13.2 kiel
kompletigo de la regularo pri instruado kaj studado.
5.2 La senato alvokas el ĉiuj 6 sekcioj por la daŭro de sia deĵortempo po unu konstantan membron en la ekzamenoficon. Po unu pluan elektu komence de studadsesio kun finekzamenoj el inter la partoprenantaj docentoj la senato aŭ, se senatkunsido ne okazas, kunsido de la partoprenantaj efektivaj membroj.
5.3 La kunsidojn de la ekzamenofico gvidas la direktoro, aŭ se tio ne eblas,
la vicdirektoro. En la neĉeesto de ambaŭ la sekretario de la
senato (eĉ sen aparteneco al la ekzamenofico) gvidas. Okaze de neĉeesto de
ĉiuj menciitaj respondeculoj la ĉeestantoj elektas el inter si
kunvengvidanton.
6.2 Ĉiu ekzamenkomitato devas esti internacie kaj estu laŭeble interfake kunmetita. Ĝi reprezentu almenaŭ tri naciojn (lingvoregionojn). Krom la reprezentantoj de la sekcio, kiuj flegas la kernfakon (la elektitan kernon de fakgrupo), apartenu al la komitato po minimume unu reprezentanto de almenaŭ du aliaj sekcioj de AIS. Eventuala(j) kromfako(j) estu reprezentita(j) en la ekzamenkomitato.
6.3 Nur rajtas aparteni al ekzamenkomitato
(1) efektivaj membroj de AIS,
(2) adjunktoj de AIS, kiuj almenaŭ nacinivele havas la koncernan (aŭ pli
altan) sciencistan gradon,
(3) invititaj prijuĝintoj de la scienca laboraĵo, eĉ se ili ne apartenas al
AIS kaj/aŭ ne mem havas la koncernan sciencistan gradon,
(4) eventualaj oficialuloj de la instanco rajtiga je havigo de originala
titolo.
6.4 Se la kandidato proponas por la ekzamenkomitato fake kompetentan docenton, kaj se li pretas partopreni en la ekzameno, tiam la propono estas akceptenda tiomgrade, kiom eblas sen malhelpo por plenumi la aliajn preskribojn pri la konsisto de la ekzamenkomitato.
6.5 La ekzamenkomitato elektas membron kiel gvidanton kaj alian membron kiel protokolanton. La gvidanto apartenu al la respondeca sekcio kaj estu efektiva membro.
8.2 Surbaze de la submetitaj atestoj estas ekzamenende, ĉu la miminume
necesaj studadlaboroj laŭ IS 7.8 kaj – okaze de bakalaŭra aŭ magistra ekzameno – la postuloj de la koncerna studadplano
estas plenumitaj.
La ekzamenofico rajtas eventuale rezigni pri ekzameno en kromfako, se
la koncernaj kapabloj kaj meritoj de la kandidato jam alikaŭze estas evidentaj.
8.3 Studunuoj por kromfako de la magistrecekzameno povas jam esti akiritaj antaŭ la bakalaŭrecekzameno. Fako, kies sukcesplenan kompletigon certigas la atesto de la magistrecekzameno, estas agnoskebla sen nova ekzameno kiel kromfako de doktorecekzameno. Kiel kromfakoj de magistrec- aŭ doktorecekzamenoj estas agnoskeblaj ankaŭ aliloke kompletigitaj studfakoj; kiel jam kompletigita duobla kromfako de dua magistrecstudado povas roli tamen nur la kernfako de jam sukcese trapasita magistrec- aŭ doktorecekzameno.
8.4 Studadkompletigo realigita ĉe alia kleriginstitucio sur iu nivelŝtupo
(1-4) povas esti adapte adoptita, se surbaze de la dosiero supozindas, ke
(1) antaŭiris kompletigo sur la senpere malplialta ŝtupo, kaj ke
(2) studunuoj estas akiritaj en amplekso ne esence
malpli granda ol postulita por originala ekzameno ĉe AIS.
(Laŭbezone la ekzamenofico fiksas – aldone al la postuloj de IS 8.4 – la
ankoraŭ plenumendajn studojn necesajn por la adapto.
Precipe necesas prezenti sciencan laboraĵon, se tio ne jam necesis por la
aliloka akiro de sciencista grado.)
Se ne eblas pruvi per ekzamenatesto aŭ alia dokumento, ke studado sur senpere
pli malalta nivelo estas sukcese kompletigita (ekz. en la kazo de doktoriĝo
sen ekzameno almenaŭ egalnivela al la magistrecekzameno, aŭ okaze de kompletigo
sur nivelŝtupo 2 sen ekzameno almenaŭ egalnivela al la bakalaŭrecekzameno),
tiam adapta adopto nur eblas, se surbaze de la studadcertigiloj kaj la aliaj
fakaj laboroj de la kandidato ne ekzistas dubo pri tio, ke nek la scienca
nivelo atestita per la aliloke akirita sciencista grado, nek la tuto de la
studad- kaj alia faklaboro de la kandidato malsuperas la postulojn starigitajn
fare de ĉi tiu ekzamenregularo por la koncerna nivelŝtupo. Tia decido de
la ekzamenofico devas – kune kun la motivoj – eniri la ekzamendosieron.
8.5 Estas kontrolenda, ĉu eventuale necesa fakekzameno estas sukcese trapasita.
8.6 Cele prijuĝon de la scienca laboraĵo estas necese peti – laŭeble de
apartenantoj de AIS – pri ekspertizoj: unu sufiĉas okaze de bakalaŭriĝ- aŭ
magistriĝlaboraĵoj, almenaŭ du necesas okaze de disertacio por iu
doktorecŝtupo. Okaze de reekzamenoj anstataŭe eblas agnoski la ekspertizojn de
la gvidantoj kaj originalaj prijuĝintoj aŭ de samlandaj fakuloj.
9.2 Kandidatiĝo pri objektigita kurso okazas ĉe la ekzamenofico aŭ ĉe ekzamenonto skribe petata de la ekzamenofico organizi la ekzamenon.
10.2 Por disertacio (nivelŝtupo 3 aŭ 4) la kandidato estas urĝe invitata anonci la temon kaj klarigi ĝin per samtitola projektakceptiga prelego kadre de studadsesio de AIS (prefere dum SUS) cele interesigon de patrono. La prelego kaj diskuto okazu en ILo; alie komunikad-eduka kotizo laŭ AK 1 estas pagenda.
10.3 Pri temo kaj enhavplano de disertacio por habilitdoktoriĝo, pri la
proksimuma tempointervalo ĝis la pretigo, kaj pri du ekspertizantoj
interkonsento necesas kun la dekano de la koncernata sekcio aŭ kun la
fakaestro de la koncerna fakaro.
Tuj post tiu interkonsento la ekspertizantoj (aŭ almenaŭ unu el ili), la dekano resp. la fakarestro kaj la kandidato devas informi pri tio la ekzamenoficon per oficiala formularo, subskribita de ĉiuj el ili
10.4 La scienca laboraĵo estas havigenda dum la finekzamena studadsesio al la ekzamenofico, kiu prezentas ĝin dum la fina ekzameno al la ekzamenkomitato kaj havigas ĝin post la ekzameno al unu el la bibliotekoj kiuj gardas verkojn de AIS.
11.2 La fakekzamenoj okazas normale en la loka kaj tempa kadro de studadsesio de AIS.
11.3 [forstrekita]
11.4 Kandidatiĝante oni indiku la specialaĵo(j)n en kiu(j)n oni
pliprofundiĝis kaj oni proponu 2-3 kompetentajn
fakekzamenantojn, kiuj pretas partopreni la ekzamenon kaj apartenas al la Scienca
Sektoro de AIS. Almenaŭ unu el ili devas esti
efektiva membro. Se la ekzamenofico elektas alian ekzamenanton, la kandidato
devas esti senprokraste informita pri tio; okaze de anstataŭo de proponita
efektiva membro necesas sciigi la kialon al la kandidato.
12.2 Okaze de tro malfrua kandiatiĝo estas pagenda malfruiĝkotizo laŭ AK 1, se la ekzamenofico ankoraŭ akceptas la kandiatiĝon; tion oni ne rajtas pretendi.
12.3 La kandidatiĝo estu anoncata al la ekzamenofico (kun kopio sendenda al la prezidanta sekretariejo) per komplete plenigita kandidatletera formularo. Kaze, ke la plenigo estas ne kompleta aŭ evidente malvera same kiel okaze de forstreko de iu el la postulitaj asertoj, la ekzamenofico rajtas postuli novan plenigon.
12.4 Aldonendas al la kandidatletero
(1) la dokumento pri la necesa antaŭa studado kompletigita sur la senpere
malpli alta aŭ la sama ŝtupo (eventuale kun traduko en oficialan lingvon de
AIS),
(2) po unu informriĉa,
kopiebla resumo de la scienca laboraĵo (po 1-5%n de la amplekso) en (a) ILo,
(b) la lingvo de la paralela versio de la laboraĵo, (c) libere elektebla tria lingvo,
(3) la sciigo de nomo kaj adreso de la patrono kaj eventuale de la dua
ekspertizanto,
(4) memverkita vivpriskribo en ILo, reliefigante precipe
la sciencan karieron kaj laŭplaĉe (okaze de nivelŝtupo 4 devige) aldonante
liston de la propraj sciencaj publikaĵoj,
(5) pruvilo de sufiĉaj studadlaboroj kaj ekzamenrezultoj, se ankoraux ne registrira ĉe AIS,
(6) sciigo, ĉu kaj jeskaze kiam, kie kaj pro kiu jura fakto okazis kondamno
pro plenumita krimo,
(7) deklaro, ke la ekzamenregularo estas konata,
(8) deklaro, ĉu la sama aŭ enhave simila disertacio jam estas rifuzita de alia
institucio aŭ ĉu doktoriĝklopodo, al kiu tiu disertacio servis, fiaskis.
13.2 Necesas informi la kandidaton okaze de la akcepto al la finekzameno, se
la kandiatiĝo nur eblas por alia ol la sekcio antaŭvidita de li, aŭ se pro
formalaj kialoj li nur povas certi, ke post sukceso en la ekzameno li nur
povas ricevi la ateston prie sed ne (tuj) la dokumenton pri la agnosko de la
koncernata sciencista grado kaj titolo.
14.2 [forstrekita]
14.3 La ekzameno okazas en ILo, se ne alia lingvo estas temo de la ekzameno tiel ke la uzado de ĉi tiu lingvo ankaŭ por la ekzameno estas legitima. La uzado de vortaro estas permesata
14.4 La malfacileco de la fakekzameno same kiel en la finekzameno
devas esti konforma al la nivelŝtupo de la aspirata sciencista grado
kaj titolo. Se la kondiĉo de adekvata malfacileco estas plemumita, la
kandidato, kiu kompletigis la antaŭkondiĉitan studadon en ĉi tiu fako
almenaŭ per la kompetenteco 7/10 (cum laude), rajtu esperi, ke li
akiros dum la laŭregula studadtempo la sciojn kaj kapablojn sufiĉajn por
sukcese trapasi la ekzamenon.
15.2 La kandidato elektas unu el la taskoj, kiujn li ricevis, kaj pritraktas ĝin observite dum la fiksita ekzamentempo uzante nur la rimedojn, kiujn oni bontempe menciis aŭ havigis al li kiel permesitaj rimedoj.
15.3 La taskoaŭtoro prijuĝas la pritrakton per noto inter 0 kaj 1 en dekonoj.
Okaze de la prijuĝo per 10/10 la ekzamenofico rajtas peti kroman prijuĝon
fare de fake kompetenta dua ekspertizanto kaj uzi la aritmon de ambaŭ notoj.
Okaze de prijuĝo malpli bona ol 6/10 la kandidato rajtas postuli la prijuĝon
ankaŭ fare de dua ekspertizanto kaj proponi tian al la ekzamenofico;
la ekzamenofico
povas sen sciigi kialojn apogi sin anstataŭe sur alian duan ekspertizanton; se
la aritmo de la rezultaj notoj ne estas minimume 12/20, tiam la kandidato
malsukcesis en la ekzameno.
16.2 Pri la parola ekzamenparto estas verkenda konciza protokolo. ĝi enhavas la notojn, kiujn donis la unuopaj ekzamenantoj. La duilo de tiuj estas rigardata kiel la fina noto de la ekzameno.
16.3 Ĉiuj 2 – 3 ekzamenantoj de parola ekzameno devas persone ĉeesti; en la kazo de malhelpo aŭ estas bezonata anstataŭanto, aŭ la ekzameno okazu disigite sed en la ĉeesto de observanto, kiu verkas la protokolon de ambaŭ partoj.
17.2 Empiraj laboraĵoj povas grandparte konsisti el tabeloj, bildoj kaj aŭdvidaj aldonaĵoj. Konstrukciaj laboraĵoj povas esti kompletigitaj per programoj, aparatoj, formigoj ktp. Tamen la pensa kernlaboro devas esti trovebla en la tekstparto de la scienca laboraĵo.
17.3 La scienca laboraĵo povas esti jam antaŭe publicita. Tiukaze ĝi povas ankaŭ konsisti el kunigitaj unuopaj publikaĵoj, kiuj havas internan interrilaton kaj kune plenumas la postulojn starigendajn pri scienca laboraĵo por la koncerna nivelŝtupo; normale resumo klarigu la interrilaton inter la disaj rezultoj. Krome validas la preskriboj de art. 17.1.
17.4 Scienca laboraĵo por la nivelŝtupo 2-4 povas ankaŭ konsisti el la solvo
de kompleksa problemo per esplorgrupo. Tamen ĉiu partoprenanto devas ĉikaze,
(1) esti tiom kontribuinta, kiom necesas por propra scienca laboraĵo sufiĉa
por la koncerna nivelŝtupo,
(2) prezenti propran tekston, kiu ne plejgrandparte estas laŭvorte identa kun
la teksto de alia membro de la grupo, kaj
(3) reliefigi en sia teksto kaj en ties resumo la propran kontribuon kaj ties
gravecon por la komuna laboro.
En la finekzameno ĉiu partopreninto devas esti kapabla klarigi la tutan
projekton rilate celon, aliĝmanieron, metodon kaj rezulton. – Krome validas
la preskriboj de art. 17.1.
17.5 Okaze de adapta adopto la originala laboraĵo estas akceptebla rezignante
pri la lingvaj preskriboj de art. 17.1, sed necesas aldoni po unu denslinian,
informriĉan resumon (1-5%) en ILo kaj dua lingvo, kiu povas esti la lingvo de la
originala verko.
Se la originala laboraĵo aĝas pli ol 20 jarojn,
estas en la kazoj de la nivelŝtupoj 3 kaj 4 aldonenda almenaŭ unu pli
nova publikaĵo de la kandidato el la laborkampo de la sama sekcio,
kune kun resumo en ILo, se ĉi tiu
publikaĵo ne estas en oficiala lingvo de AIS.
18.2 Per la scienca laboraĵo por la nivelŝtupo 2 (magistriĝtezo) la kandidato pruvas per la ekzemplo de sia temo, kies pritrakto plemumas esence pli altajn postulojn ol temo de la nivelŝtupo 1, ke li kapablas ĉerpi memstare el diversaj publikaĵoj de la fakliteraturo la jam ekzistajn metodojn kaj sciencajn eksciojn, per kiuj starigita scienca problemo estas solvebla, kaj ke li kapablas, per memstara kombino de ĉi tiuj metodoj kaj ekscioj trovi la solvon aŭ alproksimiĝi al ĝi. La temo povas esti problemo, por kiu jam ekzistas solvoj por aliaj kazoj, sed ankaŭ interrilatoj inter disaj ekscioj aŭ la kombino de ĉi tiuj al nova ekscio, aŭ la laŭmetoda trovo de novaj empiriaj rezulteroj utilaj kadre de teorio.
18.3 Per scienca laboraĵo por nivelŝtupo 3 (doktoriĝdisertacio) la kandidato pruvas per la ekzemplo de sia temo, kies pritrakto plenumas esence pli altajn postulojn ol temo de la nivelŝtupo 2, ke li kapablas per propra esploro, kvankam kun konsilado flanke de sperta esploristo, en scienca specialkampo pliriĉigi la hodiaŭan scion, aŭ malfermi novajn sciencajn eksciojn per starigo de interfakaj kunligoj.
18.4 Per sia scienca laboraĵo por nivelŝtupo 4 (habilitdoktoriĝdisertacio) la kandidato pruvas sian kapablon memstare realigi sciencajn esplorojn en ne malvasta sciencokampo, sian superrigardon super ĉi tiu kampo, kaj sian kapablon ĝin limigi disde aliaj kampoj, klarigi ĝian rolon en la socikultura kadro, kaj starigi en tiu sciencokampo novajn sciencajn problemojn. La propra scienca kontribuo povas konsisti ĉu en la solvo de malfacila specialproblemo, ĉu en kontribuo al nova strukturigo de sciencobranĉo per kreiva kombino de pluraj disaj problemoj, metodoj kaj ekscioj.
18.5 Rilate la (netan) tempobezonon supozendan (nur) por la enhava kaj vortiga realigo de scienca laboraĵo de kandidato, kiu jam kompletigis la fakstudadon sur la antaŭkondiĉenda nivelŝtupo per mezuma ekzamenrezulto (ĉ. 8/10), RD 3.4 supozigas
18.6 La vortigo de la scienca laboraĵo evitu senutilan redundancon, tiel ke
la esenca teksto (sen antaŭparolo, skeletigo, literaturlisto kaj eventualaj
apendicaj tabeloj, programoj ktp.) havu okaze de la nomotetaj sekcioj (I, III, V)
en ILo amplekson inter la jenaj limoj:
(1) por la nivelŝtupo 1: 10 – 30 kolumnoj,
(2) por la nivelŝtupo 2: 40 – 120 kolumnoj,
(3) por la nivelŝtupo 3: 60 – 180 kolumnoj,
(4) por la nivelŝtupo 4: 100 – 300 kolumnoj.
Okaze de sciencaj laboraĵoj por ideografa sekcio (II, IV, VI) la duobloj de
ĉi tiuj limoj servu por orientiĝi. Okaze de la vortigo en ILo la
litergrandeco kaj la interspaco estu elektitaj tiel, ke neta kolumno (sen
formuloj, bildoj kaj tabeloj) enhavu ĉ. 1600 skribmaŝinajn signojn.
19.2 Al kandidatoj, de kiuj tezo por la nivelŝtupo 1 aŭ 2 estas akceptita kun noto almenaŭ 8/10, oni rekomendu elpreni la esencon por publikaĵo en popularscienca (okaze de nivelŝtupo 1) aŭ scienca (okaze de nivelŝtupo2) revuo, kaj tie mencii la fakton, ke la baza laboraĵo estas akceptita flanke de AIS.
19.3 Disertacioj akceptitaj flanke de AIS por originala special- aŭ
habilitdoktorigo estu publikigotaj dum 3 jaroj, plemuninte eventualajn
ŝanĝpostulojn de la ekspertizantoj kun la aprobo flanke de la koncerna
finekzamena komitato. La aŭtoro disponigu al AIS 6 ekzemplerojn de ĉi
tiu publikaĵo. Se publikigo ne okazas, tiam estas havigendaj de la
eventuale ŝanĝita teksto 6 binditaj kopioj.
Krome la aŭtoro disponigu al AIS elektronikan version de sia laboraĵo por publikigado en la reto
20.2 La temo de la kandidatprelego povas sed ne devas koincidi kun la temo de la scienca laboraĵo aŭ de aldonita posta publikaĵo.
20.3 Ankaŭ interesitoj, kiuj ne aliĝis al studadsesio, povas observi la finan
ekzamenon.
21.2 Ne estas akceptebla prelego malplilongdaŭra ol 10 minutojn por la nivelŝtupo 1, 15 por la nivelŝtupo 2 aŭ 3, 20 minutojn por la nivelŝtupo 4.
21.3 Normale ankaŭ la sekvanta diskulto okazas en ILo. La kandidato povas plej
malfrue du tagojn antaŭ la ekzameno postuli (sed ne por la nivelŝtupo 4),
(1) la rajton respondi alia lingvo, pri kiu disponeblas fidinda interpretisto, aŭ krom tio
(2) la rajton ricevi tradukon de la demandoj en ĉi tiun alian lingvon.
Starigante tian postulon estas pagenda la komunikadeduka kontribuo
laŭ AK 1.
21.4 La tuta ekzamendaŭro (por prelego kaj diskuto) estu normale 30 minutoj por la nivelŝtupo 1, 45 minutoj por la nivelŝtupo 2, kaj 60 minutoj por la nivelŝtupoj 3 kaj 4. Oni antaŭvidu pliajn 15 minutojn, se la kandidato postulis nacilingvan tradukon de demandoj starigitaj en ILo.
21.5 La kandidato planu sian prelegon tiel, ke por la diskuto restu normale
almenaŭ 10 minutoj, okaze de eventuale necesa traduko en nacilingvon almenaŭ
25 minutoj.
22.2 Kandidato, kiu postulis nacilingvan diskuton de sia prelego, devas prezenti certigon de sia legkabpablo en ILo flanke de organizo, kies tiurilatajn certigojn AIS aŭtomate agnoskas pro interkonsento. Anstataŭe eblas prezenti ateston pri sukcesa kursfinekzameneto de ILo-kurso por sciencistoj kiun la kandidato partoprenis dum SUS.
22.3 Pri la komunikadkapablo en oficiala etna lingvo de AIS aŭ de la koncerna filio de AIS, kiu ne estas gepatra lingvo de la kandidato, ĉiu apartenanto de AIS, pri kies gepatra lingvo temas kaj kiu en ĝi fake konversaciis kun la kandidato, povas subskribi ne formalan ateston. En la atesto pri la fina ekzameno ne estu menciitaj eventualaj scioj de aliaj lingvoj ol la gepatra lingvo de la kandidato, ILo, la lingvo uzita por la scienca laboraĵo kaj la lingvoj pri kies scioj la kandidato havigis atestojn kiel menciite.
23.2 Post la kandidatprelego okazas la diskuto kun la membroj de la ekzamenkomitato. Se fine restas tempo, la gvidanto rajtas akcepti ankaŭ demandojn el la observantaro.
23.3 Post la diskuto la ekzamenkomitato interkonsiliĝas pri la rezulto. De la observantaro rajtas ĉeesti nur la personoj difinitaj en art. 16.1. ĉiu membro de la ekzamenkomitato esprimas sian prijuĝon per poentoj inter 0 kaj 10. Krom la enhavo de la kandidatprelego kaj la diskuto oni konsideru ankaŭ la sciencan laboraĵon, la aliajn studadlaborojn kaj ekzamenrezultojn kaj la lingvan esprimkapablon. Se la kandidato estas postulinta antaŭe diskuton tute aŭ parte en etna lingvo oni ne rajtas nur pro tiu nesufiĉa esprimkapablo en ILo agnoski al li malpli ol 6 poentojn. Inverse en tia kazo oni eĉ pro tre bonaj fakscioj normale ne donu 10 poentojn. La fina noto de la ekzameno estas la duilo de la poentoj donitaj de la ekzamenkomitatanoj, dividita per 10.
23.4 La ekzameno ne estas sukcese trapasita se la noto ne estas minimume 6/10. Okaze de sukcese trapasita ekzameno la latina notovortigo estas „rite“ se la rezulto malsuperas 7/10, „cum laude“ por almenaŭ tiom alta sed 8/10 malsuperanta rezulto, „magna cum laude“ por almenaŭ tiom alta sed 9.5/10 malsuperanta rezulto, kaj alikaze „summa cum laude“. Se okaze de adapta adopto la ekzameno ne estas sukcese trapasita, tiam oni ripetu la prijuĝon supozante ke la kandidato aspiris la senpere malpli altan sciencistan gradon; eventuale oni agnosku ĉi tiun.
23.5 Se pro la rezultinta noto la ekzameno estas ja sukcese trapasita, sed
la ekzamenkomitato konstatas mankon, kiu malhelpas la tujan havigon de la
atesto kaj tial devas fariĝi objekto de decido de la ekzamenofico, aŭ se la
ekzameno ne estas sukcese trapasita por la celita grado, tiam post la
interkonsiliĝo estas neŭtralforme sciigenda, ke la komitato ankoraŭ ne povas
konstati rezulton sed unue devas reparoli kun la kandidato. Alikaze oni
gratulu la kandidaton en la ĉeesto de la observintoj. Oni povas diskonigi la
noton.
24.2 Se la ekzamenkomitato estas konstatinta mankon, tiam la ekzamenofico devas postuli de la kandidato forigi la mankon antaŭ la subskribo de la atesto aŭ pretigo de la dokumento. En kazo de dubo ekestu decido per plejmulto; la kandidato havas protestrajton ĉe la senato.
24.3 La pretigo de la atesto finas la ekzamenproceduron kaj per ĝi la
studadkompletigon por la koncerna nivelŝtupo. La ekzamendosiero estas
konservenda almenaŭ 5 jarojn.
25.2 La klerigofico registras la studadrezultojn de ĉiuj studentoj de AIS. Tiucele ĝi ricevas informojn pri
25.3 La ekzamenofico kontrolas, ĉu la agnoskitaj studadlaboroj sufiĉas por
la studadcelo.
Post uzado de la studunuoj por pruvilo laŭ 12.4 (5) la ekzamenofico informas
pri tio la klerigoficon, kiu markas tiujn studunuojn uzitaj por malebligi
nelegitiman duan uzon.
26.2 Efektiva membro de AIS ne povas esti honorata. La honoroto devas
plenumi justagrade kvar kondiĉojn:
(1) Li devas unuavice esti inda je honorado, kaj tio
(a) kaj pro siaj moralaj kvalitoj,
(b) kaj pro siaj elstaraj fakaj (kvankam ne nepre sciencaj) meritoj.
(2) Li devas krom tio meriti ke speciale AIS lin honoros, ĉar li
persiste kaj eksterordinare subtenadis la celojn de AIS
(a) kaj per sia propra konforma agado por la internacia scienca komunikado
(en aŭ ekster AIS),
(b) kaj per elvoko de tiucele valora helpo de aliuloj.
La grado honorkaŭze agnoskebla dependas de la scienca kaj iniciata nivelo de
la honorata agado; ĝi orientiĝu laŭ la nivelo postulata por la tezo de la
respektiva scienca grado.
26.3 La meritoj de la honoroto estas menciitaj en la honordokumento kaj detaligitaj en la laŭdado voĉlegata dum la solena malfermo aŭ fermo de SUS.
26.4 Se nenio kontraŭa estas decidita kaj se la honoroto ne jam havas pli
altan rangon en la scienca sektoro de AIS, tiam li estas lige al la honorado
alvokota kiel Adjunkto Scienca (ASci.).
27.2 Okaze de honorkaŭza agnosko de titolo anstataŭ la ekzamenatesto estas pretigata pligrandigita duoblaĵo de la dokumento.
27.3 La transdono de la dokumento kaj eventuale de la atesto okazu kadre de malferma aŭ ferma ceremonio de SUS.
Se en la lando, en kiu la finekzameno okazis, ekzistas legitime malfermita registro de la akiritaj sciencaj gradoj de AIS, tiam la dokumento estu enregistrita en ĝin. Unu ekzemplero de la nova registrofolio estu kun subskribo de la prezidanto aŭ de la direktoro de la ekzamenofico kaj kun stampo de AIS senprokraste havigata al la ŝtata instanco, ĉe kiu la registro estis malfermata aŭ estas konservata, duan ekzempleron konservas AIS. Almenaŭ okaze de originalaj agnoskoj kaj plej malfrue post plenumo de art. 19.3 pluaj ekzempleroj estu aldonataj al la alilandaj registroj kaj la agnosko ankaŭ tie registrata.
27.4 La dokumenton subskribas la prezidanto aŭ la vicprezidanto de AIS.
28.2 Sukcesinta kandidato rajtas nur ricevi la ekzamenateston, sed ne dokumenton pri okazinta agnosko, se li estas leĝoforte kondamnita pro krimo punebla kiel krimo ankaŭ en la Respubliko de San Marino kaj en la lando, en kiu la ekzameno okazis kaj ankoraŭ ne preskriptiĝinta. Pri tio decidas la rajtigita ŝtata instanco.
29.2 Malagnosko okazas, se en unuopa kazo pro kulpa sinteno de la
titolricevinto leĝo de la Respubliko de San Marino kaj de la lando, en kiu
okazis la ekzameno tion postulas.
30.2 Laŭbezone la prezidanto aŭ en interkonsento kun li la vicprezidanto zorgas pri ŝanĝo de la mencio en la registro (ekz. pri ŝanĝo de nomo aŭ pri eventuala malagnosko).
30.3 La agnosko (kaj eventuala malagnosko) estas publikigenda en la oficialaj
sciigoj de AIS, menciante la nomon, oficialan loĝlokon,
la fakon kaj la dokumentonumeron.
31.2 La habilitdoktoriĝo ĉe AIS signifas la akiron de la sciencista grado „Doctor scientiarum … habilitatus“ (Dr.sc … habil.), kio ne inkluzivas la akiron de la plena instrurajto (venia legendi) kiel efektiva membro de AIS. Eblas habilitdoktoriĝi sen antaŭa docentiĝo.
31.3 La docentiĝo ne estas konsiderenda kiel studadkompletigo; ĝi tial eblas sen akiro de studunuoj ja necesaj por la habilitdoktoriĝo ĉe AIS laŭ IS 8.
31.4 Ja per docentiĝo sed ne per agnosko de habilitdoktoreco AIS atestas, ke la kandidato kapablas universitatnivele instrui al internacia studentaro la enhavon de sia ne malvasta sciencokampo, ĝiajn limojn disde aliaj kampoj, kaj ĝian rolon en la socikultura kadro.
31.5 La senato (laŭ RD 5.3) ja povas protesti – eĉ sen diskonigi argumentojn – kontraŭ la docentiĝo de kandidato, sed ne kontraŭ la laŭregulara agnosko de la sciencista grado kaj titolo „Dr.sc. … habil.“.
31.6 Ja por la habilitdoktoriĝo sed ne nepre por la docentiĝo estas pagenda
ekzamenkotizo: kiu docentiĝos laŭ unu el la vojoj I-III de RD 5.3,
aŭ post invito fare de la senato kaj la
dekano de la koncerna sekcio laŭ la vojo IV, tiu pagas nenian kotizon
tiucelan, aliaj kandidatoj nur la kotizon antaŭviditan por la prijuĝo de
originala scienca laboraĵo sur nivelŝtupo 4 laŭ art. 10.4.
32.2 Sub la kondiĉoj meciitaj en art. 32.1 kandidatiĝo ne necesas, kaj skriba
aŭ parola ekzameno ne okazu.
33.2 Kiu plenumas la kondiĉojn 1-2 la docentiĝvojo III difinita en RD 5.3 (aŭ por kiu okazis surbaze de la sama artikolo rezignodecido pri la plenumiteco ĉu de la kondiĉo 1 ĉu de la kondiĉo 2), tiu povas sen invito kandidatiĝi laŭ la mallongigita proceduro difinita en ĉi tiu artikolo.
33.3 La kandidato prezentu al la sekretario de AIS aŭ al la dekano de la
koncerna sekcio
(a) internacilingvan vivpriskribon, reliefigantan la sciencistan evoluon,
(b) liston de la sciencaj publikaĵoj kun aldona traduko en ILon de tiuj
titoloj, kiuj ne estas en unu el la oficialaj lingvoj de AIS,
(c) originalon aŭ certigitan kopion de dokumento evidentiganta la naskiĝdaton,
naskiĝlokon, kompletan nomon kaj ŝtatanecon – kun traduko en ILon, se la
dokumento ne estas en unu el la oficialaj lingvoj de AIS,
(d) aserton pri nepuniteco pro krimo grava ankaŭ laŭ la leĝaro de San Marino,
aŭ motivitan peton pri indulgo,
(e) originalon aŭ certigitan kopion de la atesto pri la universitata rango
sufiĉa por vojo II, se la docentiĝo ne okazu laŭ vojo III,
(f) neformalan kandidatleteron kun propono, laŭ kiuj el la kondiĉoj de
RD 5.3 la mallongigita proceduro estu legitima.
33.4 La kandidato transdonu al la dekano de la koncerna sekcio aŭ al la senata sekretario almenaŭ unu internacilingvan sciencan publikaĵon sian aŭ almenaŭ kvin nacilingvajn tiajn pubikaĵojn, al kiuj estas aldonitaj kunpublikigitaj resumoj en ILo.
33.5 Post kiam laŭ konstato de la koncerna dekano aŭ de senatano la kondiĉoj el art. 33.3 kaj 33.4 estas plenumitaj, la kandidato prezentu dum SUS aŭ (kun aprobo de la senato) dum alia studadsesio de AIS internacilingvan publikan prelegon en la ĉeesto de minimume tri membroj de la koncerna sekcikolegio aŭ de la senato.
33.6 Surbaze de konciza, skriba raporto de la dekano aŭ, laŭ peto de li aŭ de la senato, de profesoro de la koncerna sekcio pri la esplora kaj instrua kvalito de la kandidato, la efektivaj membroj de la sekcio voĉdonas asemblee aŭ perletere pri la aprobo. La docentiĝo estas aprobita, se la jesaj voĉoj superas la neajn, kondiĉe ke estas minimume tri jesaj voĉoj. La rezulto estu laŭeble tuj, plej malfrue dum 2 monatoj, sciigita al la prezidanto, kiu informas la senaton kaj alvokas la novan kolegon per oficiala kvinlingva alvokodokumento, se ne kontraŭ tio pli ol la duono de la senatanoj protestas. La alvoko okazu nur por limigita tempo, se tion rekomendas la sekcio aŭ la senato, sed minimume por 2 kompletaj kalendaraj jaroj.
33.7 Se la sekcio decidas nee, la kandidato rajtas postuli (ĉu fare de la kolegio, ĉu fare de la senato) novan decidon plej frue tri monatojn poste.
34.2 La kandidato prezentu docentiĝtezon en 6 ekzempleroj. La tezo estu tajpita
sur formaton A4 aŭ prezita laŭ formato A5 en du kolumnoj, kiuj paraleligas
(escepte okaze de formuloj, bildoj kaj tabeloj) la tekston en ILo kaj en dua
lingvo elektebla fare de la kandidato inter la lingvoj, en kiuj ekzistas
scienca literaturo. La teksto estu konciza sed komprenebla fare de ĉifake
magistriĝintaj studentoj. La amplekso konformu al la rekomendoj de artikolo
18.6 por la nivelŝtupo 4. Aldoniĝu al tiu amplekso
(a) je la komenco enkonduka ĉapitro minimume 5-paĝa, kiu klarigu laŭ la
vidpunkto de la kandidato en maniero komprenebla por sciencistoj de ĉiuj
fakoj de la koncerna sekcio la socian kaj sciencteorian pozicion de la fako
de docentiĝo kaj la rolon de la pritraktota specialaĵo en ĉi fako,
(b) je la fino 2–4-paĝa resumo en tria lingvo elektenda inter la oficialaj
lingvoj de AIS; la resumo esprimu, ne nur aludu, la esencan enhavon de la
docentiĝtezo,
(c) skeletigo, literaturlisto, eventuale mallonga antaŭparolo, kaj eventuale
apendicaj tabeloj, programoj ktp. – Enhave la docentiĝtezo plenumu la
postulojn de art. 18.4.
34.3 Post kiam laŭ konstato de la koncerna dekano aŭ de (vic)senatano la postuloj de artikoloj 34.1 kaj 34.2 estas plenumitaj, la kandidato prezentu dum SUS (aŭ, kun la aprobo de la senato, dum alia studadsesio de AIS) 8-horan universitatnivelan kurson en ILo. Kun la aprobo de la senato tiu ĉi kurso jam povas okazi antaŭ la kompletigo de la docentiĝtezo, se la kandidato jam akiris ĉe AIS origine aŭ per adapta adopto la doktorecon kaj se pri la docentiĝtezo jam estas havigitaj almenaŭ temo, skeletigo, provizora resumo kaj enkonduka ĉapitro. Se ne certas, ke almenaŭ 2 studentoj partoprenos la kurson, aŭ se la kandidato pruvas, ke li tiom aplekse jam instruis universitatnivele aliloke, aŭ se pro alia kialo la koncerna dekano aŭ la senato aŭ la docentiĝkomitato speciale starigita tion permesas, la kandidato rajtas anstataŭ kurson prezenti dum SUS publikan internacilingvan prelegon pri temo el la fako de la docentiĝo en la ĉeesto de minimume tri membroj de la koncerna sekcikolegio aŭ de la senato.
34.4 Artikoloj 33.6 kaj 33.7 validas ankaŭ okaze de la plena proceduro.
35.2 Ne ĉiuj komitatanoj venu el la sama lando.
35.3 Almenaŭ tri komitatanoj estu efektivaj membroj de AIS aŭ universitatnivelaj profesoroj.
35.4 Almenaŭ du komitatanoj, inter kiuj almenaŭ unu estu universitatnivela docento, estu ekzamenitaj aŭ profesiaj fakuloj de la koncerna fako.
35.5 La fako nek povas esti samampleksa kiel la tuta laborkampo de la sekcio, nek aliflanke tro restrikta ol akcepteble okaze de universitatnivela studfako elektebla kiel almanaŭ malgranda kromfako de magistriĝo aŭ precipa fako de bakalaŭriĝo. Okaze de plena proceduro la fako estu almenaŭ tiomampleksa, ke jam estas en AIS efektiva membro, kiu oficiale kompetentas pri almenaŭ parto de ĉi tiu fako.
35.6 La komitato estu alvokita fare de la dekano, konsiderinte la eventualajn proponojn de la sekcianoj, de la senato kaj de la kandidato mem. Ne necesas, ke ĉiuj komitatanoj estu alvokitaj samtempe, sed minimume 3 el ili minimume unu monaton antaŭ la docentiĝprelego aŭ -kurso. Tiun ĉi prelegon aŭ kurson minimume du komitatanoj persone devas ĉeesti – okaze de kurso dum minimume unu leciono.
35.7 La komitato interkonsentu pri komitatestro, kiu havigu koncizan raporton
pri la docentiĝtezo kaj pri la docentiĝkurso aŭ docentiĝprelego laŭ la
prijuĝo de la plejmulto de la komitato. ĉiu komitatano rajtas postuli la
aldonon de sia propra opinio. La raporto estu sendata al la koncerna dekano
kaj al la senato plej malfrue tri monatojn post kiam la docentiĝtezo estas
dissendita kaj la docentiĝkurso aŭ docentiĝprelego farita. Ne eblas decidi
pri la sukceso de docentiĝo laŭ plena proceduro antaŭ la ricevo de la raporto.